Sosyolojik Düşünce Tarihi

İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı, Abraham Maslow tarafından geliştirilmiştir.  Kuram, insan ihtiyaçlarının sıralı olduğu ve bireyin bir sıradaki ihtiyaçlarını gidermeden daha üst sıradaki ihtiyaçları tarafından güdülenmeyeceği temel varsayımına dayanır.  Bu kuramda Maslow, insan ihtiyaçlarını temel ihtiyaçlardan başlayıp daha karmaşık psikolojik ihtiyaçlara doğru yükselen bir hiyerarşi içinde sıralamıştır: Fizyolojik İhtiyaçlar, Güvenlik İhtiyacı, Sosyal İhtiyaçlar, Saygınlık İhtiyacı, Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı Fizyolojik İhtiyaçlar: Buna göre…

Sosyolojiyi sistemleştiren en önemli isimlerin başında gelen Emile Durkheim, toplum yaşamının doğa bilimleriyle aynı nesnellikte incelenmesi gerektiğini savunmuştur.   İncelemelerini yaparken genellikle vaka analizi ve istatistik gibi ampirik kanıtlara başvuran Durkheim, toplumsal gerçekliğin, doğal gerçeklikle aynı bilimsel metodlar kullanılarak incelenmesi gerektiğini savunan “pozitivist sosyal bilim anlayışının” öncü isimlerindendir.   Sosyolojiye bilimsel bir disiplin kazandırmış olması ve sosyolojinin konusu üzerine yapmış…

Fransız düşünürdür. Tam adı Claude Henri de Saint Simon’dur.   Klasik Sosyoloji tarihinin önemli isimleri arasında sayılır. Sosyolojinin, sosyalizmin, modern sanayi toplumu kavramlarının hep onun düşüncelerinden etkilendiği iddia edilmektedir.   Ayrıca bu düşünür, bilime ve ilerlemeye yaptığı vurgular nedeniyle pozitivizmin de habercisi sayılır.    Örneğin ünlü sosyolog Durkheim, Saint Simon’u 19. yüzyıl düşüncesinin tohumlarını atan isim olarak nitelendirmiştir. Durkheim’in bu…

Düşünsel kariyerine Saint Simon‘un yardımcılığıyla başlayan Auguste Comte, insanlığın tarihsel süreçteki dönüşümünü ve Avrupa toplumunun mevcut durumuna nasıl ulaştığını incelemiştir.   Sosyoloji tarihi açısından iki büyük önemi vardır:   1.) Sosyoloji kelimesini “icat eden” isim olması, 2.) Üç hal yasası.   Auguste Comte ve Sosyoloji Kavramı   Auguste Comte, her şeyden önce Aydınlanma Devriminin, yani akıl çağının ve bilimsel düşüncenin…

  Sosyolog ve siyaset adamı Prens Sabahattin Padişah Abdülmecit’in kızı Seniha Sultan ile Damat Mahmut Celalettin Paşa’nın oğludur.   1877 yılında İstanbul’da doğan Prens Sabahattin, 1899’da II. Abdülhamit yönetimini eleştirdiği için gözden düşen babasıyla birlikte Fransa’ya kaçtı.   Prens Sabahattin Fransa’da çeşitli siyaset bilimci ve sosyologlarla ilişki kurdu ve bu durum düşüncelerinin şekillenmesinde oldukça etkili oldu.   Yurtdışında Abdülhamit’in baskıcı…

Sosyoloji Ne Demek?   En genel ifadesiyle sosyoloji, toplumun ve toplumsal gerçekliğin bilimsel olarak incelenmesidir. Dolayısıyla bir bilim dalı olarak sosyolojinin temel konusu toplumdur.   Peki öyleyse toplum nedir?   Belli bir toprak parçası üzerinde ortak kültürel ve tarihsel benzerlikler taşıyan insan topluluğuna toplum denir. Toplum öyle bir olgudur ki, insan yaşamının her anını kapsar ve etkiler.   Gittiğiniz okulda,…

Ziya Gökalp’in Hayatı   Ziya Gökalp, 1876’da Diyarbakır’da doğdu.   Eski Yunan filozoflarını okuduğu ve felsefeye merak saldığı gençlik yıllarında Doğu kültürüyle Batı kültürünü bağdaştıramamanın getirdiği bunalım sonucunda intihara sürüklendi.   Kendisini tabancayla öldürmeye kalkışan Gökalp, kurşun alın kemiğinden içeri girmediği için hayatta kaldı.   1895 yılında ailesinden gizli bir şekilde İstanbul’a gelen Gökalp, burada “Baytar Mektebi” nde eğitim almaya…

Ayrıntılara geçmeden önce İbni Haldun hakkında kısaca bilgi verecek olursak;   İbn-i Haldun ‘Mukaddime’  adlı eseriyle tanınır.     Bu eser hem doğulu hem de batılı düşünce tarihçileri tarafından sosyal bilimlerin yetkin bir ilk örneği sayılır.    İbn-i Haldun’un Mukaddime adlı eseri, tarih felsefesine önemli bir katkı olmasının yanında, uygarlığın toplumsal siyasal ve ekonomik bileşenlerinin bir bütün içinde incelenmesi açısından…

Bu yazımızda kısaca felsefenin önemli sorularından olan diyalektik nedir? ve materyalizm nedir? sorularından hareketle diyalektik materyalizm ya da tarihsel materyalizm nedir sorusuna cevap vermeye çalışacağız.   Kısaca Diyalektik Materyalizmin Anlamı   Tarihsel materyalizm ya da diyalektik materyalizm kavramı, – Marx’ın ifadesiyle tarihin maddeci kavrayışı– insanlığın doğuşundan beri toplumsal yapının şekillenmesinde belirli yasaların rol oynadığını ifade eder. Bu yasaların temelinde ise…

Ünlü Sosyolog Anthony Giddens, küreselleşmenin boyutlarını, (1) kapitalist dünya ekonomisi, (2) ulus-devlet sistemi, (3) uluslararası işbölümü ve (4) askeri dünya düzeni olarak dört kategoride incelemiştir.   Anthony Giddens’a göre ticari kuruluşlar ve dolayısıyla çokuluslu şirketler ekonomik güçlerine bağlı olarak hem kendi ülkelerindeki hem de diğer ülkelerdeki politikaları etkilerler. Bugün çokuluslu şirketlerin büyük bir çoğunluğu bütün uluslardan daha fazla bütçeye sahiptir.…