Bu yazıda Demokrat Parti döneminin önemli gelişmelerinden biri olan ve Tahkikat Komisyonu olayıyla birlikte 27 Mayıs Askeri Müdahalesinin en önemli nedenlerinden biri sayılan Vatan Cephesi girişimini kısaca özetleyeceğiz.
Demokrat Parti 1957 seçimlerinden zaferle çıktı. Ancak oyları muhalefet partilerinin gerisinde kaldı. Bu gelişme karşısında muhalefet partileri, iktidarın bir azınlık iktidarına dönüştüğü yolunda propagandaya başladı ve iktidarı düşürmek adına güç birliği yapmaya karar verdi.
İlk olarak 1958 Ekim’inde Türkiye Köylü Partisi ile Cumhuriyetçi Millet Partisi birleşti ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi kuruldu. Ayrıca seçimde tek başına önemli bir başarı elde edemeyen Hürriyet Partisi de CHP’yle birleşmeye karar verdi.
Muhalefetin bu güç birliği karşısında atağa geçen Demokrat Parti, bir Vatan Cephesi kurarak Demokrat Parti’ye olan katılımları arttırmaya ve bu sayede partinin gücünü arttırmaya girişti. Başbakan Adnan Menderes, Vatan Cephesi’nden ilk defa Manisa’da yaptığı bir konuşmada bahsetti.
Konuşmasında CHP’nin çabaları sonucunda Demokrat Parti’ye karşı bir kin ve husumet cephesi kurulduğunu öne süren Menderes, bu cepheye karşı bir Vatan Cephesi’nin kurulmasının zorunlu olduğunu ifade etti. Bu konuşmanın ardından hükümet, Demokrat Parti’nin il, ilçe, bucak ve ocak örgütlerini Vatan Cephesi’ne katılmaya davet etti.
Ancak Vatan Cephesi’nin asıl amacı, herhangi bir partiye bağlı olmayan vatandaşlar ile muhalif partilere üye olan vatandaşlardı. Hükümet, 31 Aralık’ta çıkardığı bir yasa ile iktisadi devlet teşekküllerinde çalışanların da Vatan Cephesine katılabilmelerine olanak verdi.
İşin anti-demokratik olan ve toplumsal kutuplaşmayı arttıran kısmı ise Vatan Cephesine katılanların listesinin her gün düzenli olarak devlet radyosundan ilan edilmesiydi. Haber saatlerinde okunan bu uzun listeler, halk üzerinde kötü etki yaratarak büyük bir tepki topladı.
CHP ve diğer muhalif partiler, yayımlanan bu listelerde yer alan isimlerin birçoğunun asılsız olduğunu öne sürdü. Muhalefete göre ölüler ve bebekler de Vatan Cephesi’ne üye yapılıyordu. Vatan Cephesine gerçekten katılan vatandaşlar ise baskı ve temelsiz vaatlerle kandırılıyordu.
Demokrat Parti il idare kurullarınca genel merkeze bildirilen rakamlara bakılırsa, Vatan Cephesi’nin kuruluşundan 1959 yılı Aralık ayına kadar geçen bir yılı aşkın sürede Demokrat Parti’ye toplam 973 bin kişi katıldı.
Vatan Cephesi girişimi, DP iktidarının son bulduğu 27 Mayıs Askeri müdahalesine kadar faaliyetlerini sürdürdü.