1946’dan itibaren SSCB ve komünizmle mücadele, ABD dış politikasının temel anlayışı oldu. Bu dönem dünya tarihinde soğuk savaş olarak adlandırılır.
Truman Doktrini ‘nin çıkış noktası bu anlayıştır. ABD Başkanı Harry S. Truman, doktrinini geliştirirken somut olarak İngiliz birliklerinin Yunanistan’dan çekilmesinden sonra Yunanistan’da sosyalistlerin ağırlıkta olduğu bir hükûmetin kurulmasını ve Sovyetler Birliği’nin Türkiye’ den Boğazlar’ da üs, Doğu Anadolu’dan toprak istemesini gerekçe olarak göstermiştir.
Dolayısıyla Truman Doktrininin amacı, kısaca ifade edecek olursak; ABD’nin kendisi ve Batı Avrupa için yaşamsal önemi olan Orta Doğu‘da, Sovyetler Birliği’nin etkin olma çabasının önüne geçmek istemesidir.
Truman, 1947 ‘de ABD kongresinde doktrinini açıkladı ve kongreden Yunanistan ile Türkiye’ye 400 milyon dolarlık askerî yardım yetkisi aldı.
Truman Doktrini’yle ABD, Batı Bloku’nun liderliği için ilk somut adımı atmış oldu ve yine Truman Doktrini’yle ABD-SSCB mücadelesi bir başka ifadeyle Soğuk Savaş resmen başlamış oldu.
Truman Doktrininin diğer önemli sonuçları ise Yunanistan’da Batı yanlısı Hür Demokratik Yunan Ordusu’nun (EDES) iç savaşı kazanması ve Türkiye’nin Batı güvenlik sisteminde yer alması oldu.
Sonuç olarak Truman Doktrini hakkında verdiğimiz bilgileri maddeler halinde toparlayacak olursak,
– Truman Doktrini’nin özü, komünizme karşı duran ülkelere destek olmaktı.
– Doktrinin uygulanması sırasında öne çıkan iki ülke Türkiye ve Yunanistan oldu.
– ABD, Truman Doktrinin çerçevesinde Yunanistan’a 300, Türkiye’ye ise 100 milyon dolarlık bir yardım yaptı. Ayrıca elindeki silah ve malzemelerden de hibelerde bulundu.
– Truman Doktrini, Soğuk Savaş döneminin başladığının da resmen tescili oldu.
– Truman Doktrini’nin uygulamaya geçirilmesi, hemen ardından gelen Marshall Planı için de esin kaynağı oldu.