Timur Kimdir? Türk müdür? Türk Tarihine Zarar Vermiş midir?

Timur Kimdir?

Büyük bir imparatorluk kurarak Anadolu’dan Çin’e kadar olan sahada, kendisinden yaklaşık iki asır önce esen Moğol fırtınasının bir benzerini tekrarlamış olan Timur, dünya savaş tarihinin en büyük komutanlarından birisidir.

1336’da Maveraünnehir’de Barulas aşiretinin önde gelen bey ailelerinden birisinin çocuğu olarak doğan Timur, 1370’te Maveraünnehir’e hâkim olmuştur. Daha sonra hâkimiyet sahasını Çin’den Suriye’ye, Rusya içlerinden Hindistan’a kadar genişletmiştir.

Timur, 1405 yılında Çin’e büyük bir sefer düzenlerken ölmüştür.

Timur Türk müdür? Moğol mudur?

Timur’un ait olduğu Barulas boyu bi Moğol aşiretidir.

Timur’un kurduğu devlet de teşkilat, askeri sistem ve hukuki yapı bakımından Moğol devletleriyle benzerlik göstermektedir.

Ancak Timur her ne kadar Moğol ise de bulunduğu bölgedeki Moğollar gibi, Türk kültürünün derin tesiri altında kalmıştır. Şöyle ki, Timur’un Sarayında Türkçe konuşulmakta ve Türk adet ve gelenekleri uygulanmaktadır. Bu yüzden bazı tarihçiler onu ‘Türkleşmiş Moğol’ olarak niteler.

Timur Türk Tarihine Zarar Verdi Mi?

Bazı Osmanlı tarihçileri Timur’u adaletten yoksun zalim bir hükümdar olarak gösterirken, kendisine karşı yapılan Ankara Savaşı’nı kaybeden Yıldırım’ı da kibir ve gurura kapılmakla, devletin ileri gelenlerinin nasihatlerini dinlememekle suçlarlar. Bu görüşler, daha sonraki yazarlar tarafından da benimsenmiştir.

19. yüzyıl’dan itibaren milliyetçi fikirlerin Türkiye’de yaygınlaşmasıyla Timur’a bakış biraz daha olumlu bir hal alsa da, Osmanlı gözüyle bakılmaya devam edildiği için, Timur’un imajı hep olumsuz kalmıştır.

Timur;

– Altınordu devletine vurduğu darbeler yüzünden Rusların güçlenmesine neden olduğu;

– Osmanlı’ya vurduğu darbeyle de Anadolu birliğinin kurulmasını engellediği ve bu nedenle İstanbul’un alınmasını 50 yıl geciktirdiği şeklinde suçlanır.

Bu bakış açısıyla hareket eden birçok tarihçiye göre, Müslüman Türk devletleri birbirlerini boşu boşuna yıpratmıştır. Olaylara Osmanlı gözüyle bakıldığında bu tür sonuçlara ulaşılması elbette kaçınılmazdır. Ancak Türk tarihine göz atıldığında, en büyük savaşların çoğunun İslamiyet’ten önce de sonra da Türk devletlerinin kendi aralarında yapıldığı görülür.

Göktürklerle Türgişler arasında meydana gelen ve ilk kez iki büyük Türk devletinin karşılaşması olan Balçu Savaşları’ndan itibaren, Türk devletleri kendi aralarında birçok savaş yapmışlardır. Gazneliler ile Selçuklular Dandanakan’da, Osmanlı ile Akkoyunlu Devleti Otlukbeli’nde, yine Osmanlı ile Safeviler Çaldıran’da ve yine Osmanlı Devletiyle Memlukler, Mercibadık ve Reydaniye’de savaşmışlardır.