Sadettin Bilgiç Kimdir?

23 Aralık 1920’de Isparta’nın Şarkikaraağaç ilçesinde doğan Bilgiç, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdi.

 

27 Mayıs’tan sonra siyaset hayatına girdi. Milli Birlik Komitesi’nin 13 Ocak 1961’de siyasi faaliyetleri serbest bırakmasının ardından, 11 Şubat 1961’de kurulan Adalet Partisi’nin, Şevket Demirel’in başkanlığında oluşturulan Isparta il ve ilçe teşkilatlarının kurulmasında rol oynadı.

 

15 Ekim 1961’de yapılan genel seçimlerde, AP tarafından Isparta birinci sıra milletvekili adayı olarak gösterildi ve seçildi.

30 Kasım 1962’de yapılan AP’nin birinci büyük kongresinde “Seçim İşlerinden Sorumlu Başkan” seçildi. Süleyman Demirel ise aynı kongrede Teşkilat Başkanlığı görevine seçilmişti.

 

Ancak Demirel’in 23 Mart 1963’de Bayar’ın tahliye edilmesinden sonra ortaya çıkan olaylar nedeniyle, parti ile olan ilişkisini kesmesi ve müstafi sayılması üzerine Bilgiç, Demirel’den boşalan Teşkilat başkanlığı görevine getirildi.

 

AP Genel Başkanı Ragıp Gümüşpala’nın 4 Haziran 1964’te vefat etmesi üzerine Partinin Temsilciler Meclisi, Demirel’i Genel Başkan Vekilliği’ne getirmek istemiş ve bu isteği Demirel’e iletme görevini Sadettin Bilgiç’e vermiştir.

 

Ancak Demirel’in kendisine gelen bu teklifi kabul etmemesi üzerine partinin Temsilciler Meclisi, 12 Haziran 1964’de Sadettin Bilgiç’i Genel Başkan Vekili seçmiştir. Bilgiç, bu görevini 30 Kasım 1964’de toplanan II. Büyük AP Kongresi’ne kadar sürdürdü.

 

Bilgiç bu kongrede Genel Başkan Adayı oldu. Ancak kendisinin kazandığı 550 oya karşılık 1072 oy alan Süleyman Demirel’e karşı kaybetti.

 

1965 Seçimleri sonrasında kurulan 1. Demirel hükümetinde 1967 ve 1969 yılları arasında Ulaştırma Bakanlığı görevinde bulundu.

 

Bilgiç, 17 Ocak 1970 tarihinde Demirel’e karşı verilen 79’lar muhtırasının altında imzası bulunan vekillerden biriydi.

 

Bilgiç’e göre bu muhtıranın iki temel nedeni vardı.

 

Bunlardan ilki, Demirel’in kendisi olmadan partiyi 1961’den 1965’e getirmiş olanlardan kurtulmak istemesi; ikincisi ise, partideki muhalifleri aşırı sağa taviz vermekle suçlayarak aslında solun isteklerini yerine getirmesi ve sola taviz vermesiydi.

 

Bilgiç’in içinde bulunduğu parti içi muhalefet bu muhtırayla da yetinmedi ve bunlardan 41’i 11 Şubat 1970 deki Bütçe oylamasında bütçeye ret oyu vererek Demirel hükümetinin düşmesini sağladı.

 

Saadettin Bilgiç’in liderliğindeki muhalifler, Demirel’i Genel Başkanlık’tan indiremeyeceklerini anlayınca, 18 Aralık 1970’te Demokratik Partiyi kurdular.

 

Ancak, Bilgiç, 1964’deki AP kongresinde Demirel’e karşı yenilgisinden ötürü bu hareketi başlattığı yorumlarına yol açmaması için, bu partinin genel başkanı olmadı ve genel başkan yardımcılığı görevine seçildi.

 

Ancak bu parti, Mart 1975’te 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti’nin kuruluş hazırlıkları sırasında parçalandı.

 

MSP, MHP ve CGP’nin meclisteki milletvekili sayılarının AP lideri Demirel tarafından kurulacak hükümetin güvenoyu almasına yetmemesi nedeniyle DP’nin oylarına ihtiyaç duyulması karşısında Sadettin Bilgiç ve bir kısım arkadaşı Demirel hükümetine güvenoyu verilmesinden yana tavır koyarken; bir kısım DP’li Demirel’in desteklenmesine karşı çıkmıştır.

 

Bu anlaşmazlık sonucunda Bilgiç ve arkadaşları 28 Mart 1975 tarihinde Demokratik Partiden istifa ederek bu hükümete güvenoyu vermişler ve 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti 30 Mart 1975’de kurulmuştur.

 

AP’nin 1976 Kongresinde tekrar AP’ye giren Sadettin Bilgiç, 1977’de İstanbul Milletvekili seçildi ve savunma bakanlığı görevine getirildi.

 

Ancak kısa bir süre sonra partideki Teşkilat Başkanlığı görevine geri dönebilmek için 14 Ekim 1977’de Savunma Bakanlığı görevinden istifa etti.

 

Çünkü AP tüzüğüne göre, parti başkanlık divanında genel başkan dışında sadece bir bakan görev yapabiliyordu. Dolayısıyla Bilgiç, partideki görevini tercih etti ve 15 Ekim’de Teşkilat Başkanlığı görevine seçildi.

 

Bilgiç, 12 Nisan 1980’de CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muhsin Batur’un karşısına AP’nin Cumhurbaşkanı adayı olarak çıktı. Ancak AP’nin Cumhurbaşkanını halkın seçmesi yönündeki anayasa değişikliği teklifini meclise sunması nedeniyle, 3 Haziran 1980’de adaylıktan çekildi ve yerine Faik Türün aday gösterildi.

 

AP’nin, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından kapatılmasıyla, siyasi faaliyetlerini sürdürebilmek amacıyla, 8 Nisan 1983’te siyasi faaliyetlere tekrar izin verilmesinin ardından Demirel’le birlikte 21 Mayıs 1983’ta Büyük Türkiye Partisi’ni kuran isimler arasında yer aldı.

 

Ancak Parti 1 Haziran 1983’te kapatıldı ve Bilgiç parti kurucusu diğer arkadaşlarıyla birlikte Zincirbozan’da zorunlu ikametgâha tabi tutuldu.


Daha Zincirbozan’da iken arkadaşlarıyla birlikte yeni bir partinin kurulmasını kararlaştırdılar ve bu partinin kuruluş dilekçesini Doğru Yol Partisi ismiyle 23 Haziran 1983’te verdiler.

 

Ancak parti, 30 kurucu üyeyi tamamlayamadığı gerekçesiyle, 80 darbesi sonrası yapılan ilk genel seçimler olan 6 Kasım 1983 tarihli genel seçimlere katılmasına izin verilmedi.

 

1987 yılında yapılan referandumla siyaset yasağı ortadan kaldırılan Bilgiç, 1988’de Doğru Yol Partisi’nin genel idare kuruluna seçildi.

 

19 Haziran 1992’de çıkartılan kanunla 12 Eylül’den sonra kapatılan siyasi partilerin tekrar açılması ile ilgili yasa yürürlüğe girmişti.

Bu kanuna göre partilerin altı ay içerisinde büyük kongre veya kurultaylarını yapmaları gerekiyordu. Aksi halde partiler açılamayacak ve mal varlıklarını istedikleri yere veremeyecekler bu mallar hazineye kalacaktı.

 

Bu kanun uyarınca toplanan 19 Aralık 1992 tarihli AP kongresinde, partinin tüm mal varlığı, borç ve alacaklarıyla birlikte DYP’ye katılma kararı vermesinin ardından DYP’den istifa etti.

 

Bu tarihten sonra aktif siyasette yer almayan Bilgiç, 20 Nisan 2012 tarihinde vefat etti.

Görüş ve Önerileriniz İçin