Fetret Devri Kısaca Nedir?

Osmanlı Devleti, Ankara Savaşı’nda yenilgiye uğramasının ve Yıldırım Beyazıt’ın Timur tarafından esir edilmesinin ardından bir taht kavgasının içine düşmüştür.

 

Yıldırım Bayezid’in dört oğlu yani dört şehzadesi arasında 1402 yılında başlayan bu taht kavgası,  Çelebi Mehmet’in 1413 yılında iktidara tam anlamıyla hâkim olmasına kadar geçen 11 yıllık dönemi kapsar ve bu dönem Osmanlı tarihinde  FETRET DEVRİ olarak adlandırılır.

 

Fetret Devrini başlatan Ankara Savaşı’nda Osmanlı’yı yenilgiye uğratan Timur, Anadolu’yu fethetmeye kalkışmamıştır.

 

Çünkü bu savaşta Timur’un esas hedefi, ileride kendisine rakip olabilecek büyük bir Osmanlı Devleti’nin oluşmasını engellemektir.

Bu amaçla, Ankara Savaşı’nı kazanmasının ardından Anadolu Beylerine topraklarını geri vermiş ve bu suretle Osmanlı’nın büyük ölçüde kurmuş olduğu Anadolu Türk birliğini parçalamıştır.

 

Yıldırım Beyazid’ın dört oğlu da Timur’un bu politikasını uygun düşecek biçimde hareket etmiştir.

 

Beyazid’in oğullarından

  • Süleyman Çelebi Edirne’de,
  • İsa Çelebi Bursa’da,
  • Mehmet Çelebi Amasya’da,
  • Musa Çelebi ise Balıkesir’de hükümranlıklarını ilan etmişlerdir.

 

Oğullar arasında yaşanan ilk mücadele İsa Çelebi ile Musa Çelebi arasında gerçekleşmiş, bu mücadeleden başarıyla ayrılan Musa Çelebi, Balıkesir’in ardından Bursa’da da hükümdarlığını ilan etmiştir.

 

Ardından Edirne üzerine yürüyerek Süleyman Çelebi’yi de yenen Musa Çelebi, Edirne’de bulunan devlet adamlarından yeterli desteği alamayınca, Mehmet Çelebi tarafından yenilmiştir. 

Böylece Mehmet Çelebi, Musa Çelebiyi bertaraf etmek suretiyle 1413 yılında tek başına Osmanlı tahtına oturmuş ve 5. Osmanlı Padişahı I. Mehmet olarak ülkede birliği yeniden sağlamıştır.

 

Osmanlı Devleti, Fetret Devri denen bu kargaşa döneminde, Anadolu’da siyasal birliğini kaybederken Rumeli’de herhangi bir ciddi ayaklanmayla karşılaşmamış; Eflak hariç ciddi bir toprak kaybına uğramamıştır.

 

Bu durumun temel sebepleri şunlardır:

 

  • Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda benimsemiş olduğu, hoşgörü ve adalete dayanan yönetim politikası,

 

  • Uygulanan toprak sistemi ile bölgede gelir ve refah artışının sağlanması,

 

  • Timur’un Osmanlı ordusunu tamamen imha edememiş olması,

 

  • Halkın asayiş ve güvenlik açısından sorun yaşamaması,

 

  • Avrupa’da yaşanmakta olan Yüzyıl Savaşları (1337–1453) nedeniyle, Avrupa ülkelerinin büyük bir kargaşa içinde olmaları,

 

  • Osmanlının Balkanlarda uyguladığı İskân politikası sayesinde, bu topraklara önemli bir Türk nüfusunu yerleştirmiş olması.

 


Son olarak, Fetret Devrinde yaşanan diğer önemli gelişmeler;

 

  • Çelebi Mehmet’in 1410 yılında Manisa ve çevresinde bulunan Saruhanoğulları Beyliğine son vermesi ve 

 

  • İstanbul’un Çelebi Musa tarafından 1411 yılında kuşatılmasıdır.     

                                     

Dolayısıyla Osmanlı Devleti, Fetret Devri olarak adlandırılan kargaşa döneminde de İstanbul’u kuşatmış ve bir beyliği hâkimiyeti altına alarak Anadolu Türk Siyasal birliğini kurmaya çabalamıştır. 

 

Görüş ve Önerileriniz İçin