Ali Fuat Başgil Kimdir? Kısaca Hayatı

Ali Fuat Başgil, özellikle anayasa hukuku alanındaki çalışmalarıyla tanınan hukukçu ve fikir adamıdır. 1893 yılında Samsun’da doğan Ali Fuat Başgil, 1. Dünya Savaşı sırasında Kafkas cephesinde savaşmış; savaşın bitmesinin ardından Paris Buffone Lisesi’ni ve Gronoble Hukuk Fakültesini bitirmiştir.

 

“Boğazlar Sorunu” na ilişkin teziyle Paris Hukuk Fakültesi’nden doktora derecesi alan Ali Fuat Başgil, 1930 yılında Türkiye’ye dönerek, bir süre Milli Eğitim Bakanlığında çalışmıştır. Ardından 1932’de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Anayasa Hukuku Profesörü olarak göreve başlamıştır.

 

Ali Fuat Başgil, 1937 yılında Hatay’ın bağımsızlığı konusunu görüşmek üzere Cenevre’de toplanan Milletler Cemiyeti’nde Türk tarafının hukuk danışmanlığını yapmış, ayrıca Hatay Devleti’nin anayasasının yapılmasında rol almıştır. 1939’da Ordinaryüs Profesör olan Ali Fuat Başgil, 1942 yılına kadar İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi dekanlığı da yapmıştır.

 

Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti’ni kurduğu 1947 yılından itibaren Demokrat Parti‘yi desteklemeye başlayan Ali Fuat Başgil, 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesinin ardından 147 öğretim üyesiyle birlikte üniversitedeki görevinden uzaklaştırılmıştır.

 

1961 yılında Adalet Partisi listesinden Samsun senatörü olarak seçilen Ali Fuat Başgil, bu dönemde Cemal Gürsel’e karşı cumhurbaşkanı adayı olmuş, ancak gelen baskılar üzerine adaylıktan çekilmek zorunda kalmıştır. Bu olayın ardından 1962 yılında Cenevre Üniversitesi’ne giderek orada Türk tarihi ve dili hakkında dersler vermeye başlamıştır. 1965 yılında tekrar Türkiye’ye dönen Ali Fuat Başgil, bu dönemde Adalet Partisi İstanbul milletvekili olarak tekrar meclise girmiş ve Anayasa Komisyonu başkanlığı yapmıştır.

 

Hukuk alanındaki çalışmalarının yanında Türkiye’deki din ve laiklik anlayışına getirdiği eleştirilerle de dikkat çeken bir isim olan Ali Fuat Başgil, Din ve Laiklik (1964) ve Gençlerle Başbaşa (1949) gibi kitaplar yayımlamıştır.

 

Ali Fuat Başgil, 17 Nisan 1967’de Kadıköy’deki evinde geçirdiği bir kalp krizi sonucunda hayatını kaybetmiştir.