Pozitivizm, bilimin sadece tek bir mantığı olduğunu ve bir entelektüel etkinliğin ancak bu mantığa uyduğu takdirde bilim olarak kabul edilebileceğini ileri sürer.
Başka bir deyişle, sadece tek bir bilimsel yöntem vardır, bütün bilimler bu yöntemi kullanır, sadece konuları değişiktir.
Pozitivizm, gerçekliğin insanlardan bağımsız olarak var olduğunu savunur. Nasıl ki yer çekimi yasası insan etkinliğine, davranışına bağlı değildir ve insanlar onu keşfetmeden önce de vardır.
Toplumsal yasalar da tıpkı doğa yasaları gibi insan etkinliğinden bağımsız olarak var olurlar ve keşfedilmeyi beklerler.
Bu nedenle Pozitivizm, sosyal bilimlerde doğa bilimlerinde uygulanan yöntemin kullanılmasını savunur. Doğa bilimlerinde nasıl doğal olgulara ilişkin genel geçer yasalar ortaya konmaya çalışılıyorsa, sosyal bilimlerde de insan etkinliklerini tahmin etmeye yarayacak genel geçer toplumsal yasalar ortaya konmalıdır.
Pozitivizm’e göre sosyal bilimlerin amacı, genel yasaları ortaya koyabilmek için toplumsal olgular arasında insanlardan bağımsız olarak var olan nedensellik ilişkilerini açıklamaktır.
Bu amaca ulaşmak için doğa bilimlerindeki deney ve gözlem gibi teknikler sosyal bilimlerde de kullanılabilir.
Peki Pozitivizme ve Pozitivist bilim yaklaşımına getirilen eleştiriler nelerdir?
Pozitivizm çeşitli açılardan eleştirilmiştir. Bu eleştirileri genel olarak şöyle sıralayabiliriz:
– insanlar arasındaki ilişkileri sayılara indirgemekle,
– insanlar için anlamlı olmayan soyut formül ve yasalar peşinde koşmakla,toplumsal bağlamı önemsememekle,
– değer yargılarından tamamen arınmak mümkün olmadığı halde nesnellik iddiasında olmakla ve
– toplumla ilgili genellemeler yapmak mümkün olmadığı halde genellemeler yapmakla eleştirilmiştir.