İÇİNDEKİLER
Neolitik Çağın Özellikleri
İnsanlık tarihinin yaklaşık %99’unu oluşturan Paleolitik Dönemin sona ermesiyle başlayan ve yeni taş devri olarak da adlandırılan neolitik dönem, milattan önce 8 bin ile 4.500 yılları arasını kapsamaktadır.
İnsanoğlunun pek çok ekonomik devrimi art arda gerçekleştirdiği bu dönem, insanlık tarihinin en önemli aşaması olarak kabul edilir.
Hiç şüphe yok ki insanlık tarihinin sonraki dönemlerinde çok daha ileri adımlar atılmıştır. Ancak hiçbir dönem, neolitik çağ kadar önemli dönüşümlere tanıklık etmemiştir.
Çünkü bu dönemde yaşanan gelişmeler olmaksızın, insanın bugünkü aşamaya gelmesi asla mümkün değildir.
Neolitik dönemde yaşanan en önemli gelişme, yaşanan tarım devrimiyle birlikte insanoğlunun göçebe yaşam tarzını terk ederek yerleşik yaşama geçmesi, işbirliğinin, uzmanlaşmanın ve iş bölümünün artmasıdır.
Bu dönemde insan, yerleşik yaşama geçişle birlikte tarımsal üretime ve hayvancılığa başlamıştır.
Neolitik döneme kadar sadece doğanın kendisine verdiklerini tüketmekle yetinen insanoğlu, neolitik dönemde birtakım tarım ürünlerini yetiştirmeye ve hayvanları evcilleştirmeye başlamıştır.
Bu sayede insan, doğanın ürettiklerinin yanı sıra kendisi de üretim yapmaya, tahıllar ekmeye, hayvan besleyerek onun etinden, sütünden ve postundan faydalanmaya başlamıştır. O güne kadar avcılık ve toplayıcılıkla gereksinimlerini karşılayan ve bundan dolayı sürekli göçer vaziyette yaşamak zorunda olan insanoğlu, bitki ve hayvan türlerinin üretim amaçlı kullanılabilmesiyle yani tarım devrimiyle birlikte yeni bir döneme girmiştir. Tarım devrimiyle birlikte sürdürülebilir kaynakların yaratılması önce nüfusun artmasına ardından kasaba ve kentlerin kurulmasına yol açmıştır.
İnsanoğlunun yerleşik hayata geçmesiyle birlikte yaşanan bir diğer önemli gelişme, mesleklerin ortaya çıkmasıdır.
Çünkü insan, doğanın kendisine verdiklerinin katbekat fazlasını üretmeye başladıkça, insanlığın gıda problemi ortadan kalkmış ve insan, bütün gün gıda aramak yerine başka işlerle meşgul olmaya başlamıştır.
Bu dönemde çiftçiliğin yanı sıra sanatçılık, mimarlık ve din adamlığı gibi meslekler ortaya çıkmıştır.
Bereketli Hilal
İnsanın toprağa yerleşmek suretiyle tarım ve hayvancılığa yani üreticiliğe başlaması olarak özetlenebilecek olan neolitik devrimin ilk olarak “bereketli hilal” denilen bölgede başladığı düşünülmektedir.
İlk kez ABD’li tarihçi ve arkeolog James Henry Breasted tarafından kullanılan Bereketli Hilal ifadesi, Türkiye’nin güneydoğusu, Irak’ın büyük bir bölümü, Mezepotamya’nın tamamı, İran’ın güneybatısı, Suriye, Ürdün ve Filistin’i kapsar.
Bereketli hilalde tarım, çift sıralı buğday, tek sıralı buğday, arpa, mercimek, bezelye, nohut, keten ve acı burçak bitkilerinin evcilleştirilmesi ve insanlar tarafından yetiştirilmeye başlanmasıyla ortaya çıkmıştır.
Aynı şekilde koyun, keçi, inek, domuz ve at da ilk kez bereketli hilal denilen bu bölgede evcilleştirilmiştir.
Neolitik Dönemin İnsanlık Tarihi Açısından Önemi
Yukarıda açıklamaya çalıştığımız netolitik dönem, insanoğlunun gelişmesine öylesine büyük bir etki yapmıştır ki, M.Ö. 8 binde yaklaşık olarak 5,3 milyon olan insan nüfusu, M.Ö. 4 binde yaklaşık 86,5 milyona ulaşmıştır.
Neolitik dönemdeki bu nüfus artışı, insanın toprağa yerleşmesiyle birlikte beslenmesinin düzene girdiğini ve bunun nüfus artışına artı yönde bir katkı sunduğunu bizlere göstermektedir.
Neolitik dönemin, önceki dönemlerden en önemli farkı, insanlığın üretime başladığı dönem olmasıdır.
Bu dönem, insanı diğer tüm canlılardan ayıran önemli bir özelliğin yani üretici özelliğinin ortaya çıkması aşamasıdır.
Diğer bir ifadeyle, insanlık dünyadaki diğer hiçbir canlıda bulunmayan üreticilik özelliğini neolitik dönemde geliştirmiş, toplumsal gerçeklik bu dönemde ortaya çıkmıştır.
Köylerin ve kentlerin ilk olarak ortaya çıktığı çağ olan neolitik çağda, insanların yerleşik düzende bir araya gelmesiyle birlikte, eskisine göre çok daha gelişmiş ve karmaşık bir örgütlenme ortaya çıkmıştır.