Johnson Mektubu Nedir? Hakkında Kısaca Bilgi

Johnson mektubu, ABD Başkanı Lyndon Johnson’un Türkiye’nin Kıbrıs’a olası bir çıkarma girişiminde bulunmasını önlemek amacıyla, 5 Haziran 1964’de Başbakan İsmet İnönü’ye göndermiş olduğu sert uyarılar içeren bir mektuptur.  

 

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından hızla gelişen Türk-Amerikan ilişkilerinde gerginlik yaratan bu mektupla ABD;

 

  • 1960 Garanti Antlaşması gereğince Türkiye’nin Kıbrıs’a çıkarma yapmadan önce ABD’ye danışması gerektiğini,

 

  • Kıbrıs’a yapılacak müdahalenin bir Türk-Yunan savaşına yol açacağı ve bunun NATO tarafından kabul edilemez olduğunu,

 

  • Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahalesi durumunda SSCB’nin de Türkiye’ye müdahale edebileceği ve bu durumda NATO’nun Türkiye’yi savunmama olasılığının bulunduğunu,

 

  • BM’nin Türkiye’ye sert tepki göstereceğini,

 

  • ABD’nin askeri yardım kapsamında Türkiye’ye verdiği silah ve malzemenin Kıbrıs’ta kullanılamayacağını,

 

  • Her şeye rağmen Türkiye müdahalede bulunursa BM Güvenlik Konseyi’nin toplantıya çağrılarak gerekli önlemlerin alınacağını belirtti ve

 

  • Mektubun sonunda söz konusu konuların görüşülmesi amacıyla İsmet İnönü, ABD’ye davet edildi.

 

 

İnönü, 13 Haziran’da Johnson’a verdiği cevapla Türk kamuoyunun tepki ve düş kırıklığını bildirdi.

 

Kıbrıs’ta Rumların silahlanması ve Türklere karşı tedhiş politikası uygulanması karşısında ABD’nin Türkiye tarafından bilgilendirdiğini, ancak gerekli desteği göremediğini vurguladı.

 

NATO‘nun saldırıya uğrayan bir üyesine, saldırının kimden ve ne gerekçe ile geldiğine bakılmaksızın yardımda bulunması gerektiği konusunda kuşku bulunmadığına da dikkat çekildi.

 

İnönü ayrıca, 21 Haziran’da ABD’ye giderek Johnson ile görüştü ve Türkiye’nin mektuba ve Amerika’nın tutumuna karşı gösterdiği tepkiyi belirtti.

Görüş ve Önerileriniz İçin