Balkan Antantı Hakkında Kısa Bilgi

Balkan Antantı, 9 Şubat 1934’te, Belgrat’ta yapılan toplantı sonucunda, Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya’dan oluşan devletleri tarafından kurulmuştur.

Arnavutluk ve Bulgaristan ise antlaşmaya çeşitli nedenlerle katılmak istememiştir.

Balkan Antantı’nın kurulduğu 1930’lu yıllarda Balkanlar, oldukça karışık ve istikrarsızdı.

Bazı Balkan Devletleri iktidar mücadeleleri ve ekonomik sorunlarla uğraşırken, bölgede aynı zamanda, Avrupa’da kurulan faşist rejimlerin tehditleri hissedilmekteydi.  

Almanya’da Nazilerin 1933’de iktidara gelmesiyle birlikte, Avrupa’da dengeler değişmeye başlamış, Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politika izleyerek birlikte hareket etmeleri, Balkan ülkelerini rahatsız ederek ittifak düşüncesini geliştirmiştir.

Böylesi bir ortamda Balkan Devletleri arasında kısmi bir işbirliği ve yakınlaşma doğmaya başlamış ve bu yakınlaşma sayesinde 1934 yılında, Balkan Antantı adıyla yeni bir dostluk ve işbirliği antlaşması imzalanmıştır.

Balkan Antantı bir önsöz ve üç maddeden oluşmaktaydı. Balkan Antantının amacı ise “Balkanlar’da halen müesses arazi nizamının muhafazasını temin” olarak belirtilmişti. 

Balkan Antantıyla birlikte, antanta üye devletler birbirlerine güvence vermek adına gizli bir protokol de imzalamıştır.

Bu protokole göre taraflardan birinin Balkan ülkelerinin dışında bir ülke tarafında saldırıya uğraması halinde, bir Balkan ülkesi de saldırgana yardım ederse antanta üye olan devletler, savaşa girip ortak hareket edeceklerdir.

Örneğin Rusya Romanya’ya saldırır ve Bulgaristan da Rusya’yı desteklerse, antanta üye diğer devletler Rusya’ya savaş açacaktır. 

Ancak dönemin koşulları bu antlaşmanın tam olarak uygulanması için uygun değildir. Keza Türkiye, bu antlaşma sonrası olası bir Sovyetler Birliği-Romanya savaşında Romanya’ya yardım etmeyeceğini Sovyetlere bildirmiştir.

Aynı şekilde Yunanistan da Balkan Antantı’nın kendisini İtalya ile bir çatışmaya sürüklemesinden korkarak bu protokole bir çekince (rezerv) koyma ihtiyacı duymuştur.

Böylece Balkanlar’da bir güvenlik şeridi kurulduğuna inanılsa da, Balkan Antantı dört ülke arasında arzu edilen işbirliğinin gerçekleşmesi konusunda oldukça zayıf kalmıştır.

Nitekim İkinci Dünya Savaşının başlamasıyla birlikte antant işlevsiz bir hale gelmiş ve İkinci Dünya Savaşı sürecinde, Türkiye hariç bütün Balkan devletleri Nazi işgali altında kalmıştır.

Görüş ve Önerileriniz İçin