Mitoloji, Batı Medeniyeti’nin temellerinden biri olarak kabul edilen Antik Yunan’ın en önemli unsurlarından biridir.
Öyle ki, kaynağını Yunan Mitolojisinden alan terim ve deyimler Batı dünyasında günlük dilin yanı sıra; sanat, edebiyat ve felsefe gibi alanlarda da sıklıkla kullanılır.
Örneğin;
- Bir kişinin zayıf noktasını belirtmek için kullanılan “Aşil’in topuğu’,
- Bir kötülüğün başlangıç noktasını anlatmak için kullanılan “Pandora’nın kutusunu açmak“,
- Korkulan bir durumu ifade için kullanılan “Fobi”,
- Zor bir tercih yapmak anlamında “Paris’in seçimi”,
- Çok güçlü insanlar için kullanılan “Herkül gibi” ifadeler Batı dünyasında çokça kullanılmaktadır.
Yunan Mitolojisi Roma’yı da doğrudan etkilemiş, Yunan tanrıları bazen isim değiştirerek bazen isimlerini dahi koruyarak Roma’da da varlıklarını sürdürmüşlerdir.
Yunan Mitolojisine ilişkin verdiğimiz bu kısa bilgiden sonra, Yunan mitolojisinin temel figürlerini kısaca inceleyebiliriz.
Yunan Mitolojisine göre tanrıça Gaia, Tartarus’tan olan oğlu Uranüs (Gökyüzü, Uzay) ile bir araya gelerek birçok tanrının Atasını doğurmuştur. Gaia ve Uranüs’un en kuvvetli çocukları titanlardı.
Titanlar, altı dişi ve altı erkek olmak üzere on iki kardeştiler.
Dişi Titanlar;
- Mnemosyne (Hafıza),
- Tethys (Denizler, Nehirler),
- Thea (Aydınlık),
- Phoebe (Ay, Parıltı),
- Rhea (Bolluk, Bereket) ve
- Themis (Hukuk, Düzen) idi.
Erkek Titanlar ise;
- Kronos (Zaman),
- Okeanos (Okyanus),
- Koios (Sorgulama),
- Kreios (Konumlanma),
- Hypreion (Doğu),
- İapetos (Ustalık) idi.
Titanların en önemlisi, Kronos’tur.
Roma’daki karşılığı Satürn olan Kronos, babası Uranüs’ü devirerek tanrıların kralı olmuştur.
Ancak Kronos da, babası gibi devrilme korkusu ile yaşadığından kardeşi ve aynı zamanda karısı olan Rhea’dan olan çocuklarını doğar doğmaz yemeye başlamıştır.
Ancak bu durumdan rahatsız olan Rhea, annesi Gaia’nın da yardımıyla oğlu Zeus’un yutulmasına engel olur.
Zeus, Girit’teki İda Daği’nda gizlice büyütülmüş ve nihayetinde Kronos’u mağlup etmiş, babasını kusturmuş ve böylece kardeşlerini kurtarmıştır.
Böylece Zeus, tanrıların en büyüğü olmuştur.
Zeus’un önderliğini yaptığı, 12 Yunan tanrısının Olympos Dağı’nın zirvesinde yaşadığına inanılmıştır.
Zeus’tan sonraki en güçlü tanrılar ise, kardeşleri Hades ve Posiedon‘dur.
Roma’daki karşılığı Plüton olan Hades, yer altının ve ölüler diyarının tanrısıdır. Bu nedenle mitolojide korkulan bir figürdür. Poseidon ise denizler tanrısıdır ve Roma’daki karşılığı Neptün’dür.
Yunan mitolojisinin bir diğer önemli figürü, Zeus’un eşi Hera’dır. Hera, anaçlığı, evliliği ve sadakati temsil etmektedir. Ancak Zeus tarafından defalarca aldatılmıştır.
Zeus’un çocukları Yunan mitolojisinde yer alan en önemli figürlerdendir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Ares(Mars): Hera ile Zeus’un çocuklarından olup, savaş tanrısıdır.
Athena: İlyada’ya göre bilgelik tanrıçasıdır ve Zeus tarafından (kafasının yarılması suretiyle) tek başına doğurulmuştur.
Afrodit(Venüs): Zeus’un, bir Titan olan Dione’den olan kızıdır. Güzellik tanrıçasıdır.
Hermes(Merkür): Zeus’un, Atlas’ın kızı olan Maia’dan çocuğudur. Tanrıların en hızlısı ve en kurnazıdır. Ulakların, tüccarların ve hırsızların koruyucusudur.
Yunan mitolojisinde, Olympos tanrıları dışında, onlarca peri (nemf), tanrı, yarı tanrı, kahraman, Satir (yarı keçi-yarı insan), Sentor (yarı at-yarı insan) gibi mitolojik varlıklar da bulunmaktadır.
Yeryüzünü sırtında taşımakla cezalandırılan Atlas, Ateşi insanlığa kazandırdığı düşünülen Prometheus, ilk kadın ve Zeus’un Prometheus’u cezalandırmak için gönderdiği Pandora, sevgi ve aşkı temsil eden Afrodit’in oğlu Eros, bu varlıkların en bilinenleri arasında yer alır.