80/20 kuralı veya Pareto İlkesi olarak da bilinen Pareto Kuralı, sonuçların kabaca %80’inin nedenlerin %20’sinden kaynaklandığını öne süren bir kavramdır.
Başka bir deyişle, girdinin veya çabanın küçük bir kısmı çoğu zaman çıktının veya sonuçların büyük bir kısmına yol açar.
Bu ilke adını, nüfusun yaklaşık %20’sinin servetin %80’ine sahip olduğu İtalya’da servetin eşitsiz dağılımını gözlemleyen İtalyan iktisatçı Vilfredo Pareto‘dan almıştır.
Hayatın çeşitli alanlarına uygulanmış olan Pareto Kuralı, küçük bir kısmın (“hayati azınlık”) sonucun çoğunluğundan sorumlu olduğunu, çoğunluğun (“önemsiz çoğunluk”) ise çok daha küçük bir etkiye sahip olduğunu ima eder.
Pareto Kuralının farklı bağlamlarda nasıl uygulanabileceğine dair bazı örnekler şunlardır:
Ticari Satışlar: Satış ve pazarlamada, müşterilerin yaklaşık %20’si, satış gelirininin %80’ini oluşturur. Şirketler bu gerçeği, çabalarını yüksek değerli müşterilerle ilişkileri korumaya ve genişletmeye odaklamak için kullanabilir.
Kalite Kontrol: Üretimde, az sayıda ürün kusurunun veya sorununun (“hayati birkaç”) müşteri şikayetlerinin veya kusurlarının çoğunluğunu oluşturması yaygındır. Şirketler bu spesifik sorunları tanımlayıp ele alarak ürün kalitesini önemli ölçüde artırabilir.
Zaman Yönetimi: Kişisel üretkenlikte insanlar genellikle faaliyetlerinin %20’sinin (en önemli ve yüksek etkili görevler) sonuçlarının %80’ine yol açtığını görürler. Bireyler bu görevlere odaklanarak etkinliklerini en üst düzeye çıkarabilirler.
Proje Yönetimi: Proje yönetiminde, projedeki gecikmelerin veya darboğazların %80’inden proje görevlerinin %20’sinin sorumlu olduğunu keşfetmek yaygındır. Bu kritik görevlerin belirlenmesi ve ele alınması, projenin yürütülmesini kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
Çalışan Performansı: Çalışan performans yönetiminde kural, birkaç yüksek performanslı çalışanın organizasyonun genel başarısına önemli ölçüde katkıda bulunabileceğini öne sürmektedir. Bu doğrultuda bir işyerinde yapılan işlerin kabaca %80’ini personellerin kabaca %20’si yapmaktadır. Böylece en iyi performans gösterenleri tanımak ve ödüllendirmek, başkalarını motive edebilir ve genel performansın artmasını sağlayabilir.
Envanter Yönetimi: Envanter kontrolünde, öğelerin küçük bir yüzdesi (“önemli birkaç”) genellikle envanter maliyetinin çoğunluğunu oluşturur. İşletmeler bu öğelere odaklanarak envanter yönetimi uygulamalarını optimize edebilir.
Web Sitesi Trafiği: Çevrimiçi analizlerde web yöneticileri, web sitesi sayfalarının %20’sinin, site trafiğinin veya etkileşiminin %80’ini oluşturduğunu fark edebilir. Bu bilgiler içerik optimizasyonuna ve kaynak tahsisine yardımcı olabilir.
Yazılım Geliştirme: Yazılım geliştirmede, birkaç yazılım hatası veya kodlama hatası, sistem çökmelerinin veya sorunlarının önemli bir kısmından sorumlu olabilir. Bu kritik sorunların belirlenmesi ve ele alınması, daha kararlı bir yazılıma yol açabilir.
Pareto Kuralı, çeşitli alanlarda karar verme ve kaynak tahsisi için yararlı bir buluşsal yöntemdir. Bireyler ve kuruluşlar, en önemli etkiye sahip olan hayati önem taşıyan birkaç faktörü veya nedeni belirleyerek daha bilinçli seçimler yapabilir ve çabalarını en büyük sonuçları verecekleri yere odaklayabilirler.