Mimar Kemaleddin Kimdir?

Günümüzde daha çok 20 TL’lik banknot paraların üzerindeki portresiyle tanınan Mimar Kemaleddin, 1870’te Üsküdar’da doğdu. Mühendis mektebini bitirdikten sonra Almanya’ya gitti.

 

Dönüşünde Mühendis Mektebi’nde öğretim üyesi, Seraskerlik (o günlerin Savunma Bakanlığı) Dairesi baş mimarı oldu. 1908’ Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti adıyla Osmanlı’da modern anlamdaki ilk meslek odasını kurdu.

 

Kudüs’te Mescid-i Aksa’nın onarımında gösterdiği başarıdan dolayı İngiliz Kraliyet Mimarlık Akademisi üyeliğine seçildi.


Başlıca eserleri, İstanbul’da Çamlıca Kız Lisesi, Bostancı, Bebek ve Yeşilköy Camileri, Reşadiye Mektebi ve Sultan Reşat Türbesi, Ankara’da Gazi Eğitim Enstitüsü ve Demiryolları Müdürlüğü binalarıdır.

 

Ayrıca yine Ankara’da Vedat Tek’in başladığı Ankara Palas projesini, nihai biçimini vererek tamamlamıştır.

Mimar Kemaleddin, klasik dönem Osmanlı mimarisinden esinlenen ulusal mimarlık akımının öncülerindendi.

 

Ulusal benliğin biçimsel olarak Osmanlı ve İslam yapı elemanlarıyla ifade edildiği bu tarzda, simetrik olarak düzenlenen ön cephelerde kemer, saçak ve çini gibi öğeler kullanılmış; kulemsi çıkıntılar ve boydan boya uzanan kornişlerle geleneksel mimari vurgulanmıştır.

 

1927’ye dek egemen olan bu mimarlık akımı, hem Mimar Kemaleddin’in vefat etmesiyle hem de Batılılaşma arayışı içindeki Cumhuriyet’in yapılardan Osmanlı öğelerini çıkarmak istemesiyle etkisini yitirmeye başlamıştır.

 

13 Temmuz 1927’de beyin kanaması sonucu vefat eden Mimar Kemaleddin Bey, ünlü çağdaş müzik bestecisi İlhan Mimaroğlu’nun da babasıdır.