İÇİNDEKİLER
EŞGÜDÜM KAVRAMININ TANIMI
Eşgüdüm, belli bir amaca ulaşmak için yapılan çalışmaları bütünleştirmek, bu çalışmaların birbirini tamamlamasını sağlamak ve bu çalışmaları yürüten personeli birbirine uyumlu kılmaktır.
Uyum, iş birliği ve özendirme eşgüdümün üç temel unsurudur. Eşgüdüm ve işbirliği çoğu zaman birbirine karıştırılsa da ikisini birbirinden ayırmak gerekir. İşbirliği, örgüte dâhil olanların aynı amaca ulaşmak için birlikte hareket etmelerini ifade ederken; eşgüdüm ise örgüte katılanların birbirlerinin yaptıklarından haberdar olmalarını ifade eder.
Bir örgütün amaçlarına ulaşması ve verimliliğin artmasının ancak eşgüdüm ile mümkün olur. Çünkü örgüt içindeki kişiler birbirleriyle uyumlu çalışır ve örgütün para, zaman, enerji ve araç kullanımı da bu uyuma bağlı olarak düzenlenirse örgütün hedeflerine ulaşması daha kolay olur. Bu açıdan eşgüdüm, bir örgütün hedeflerine ulaşmasına anahtar bir role sahiptir.
EŞGÜDÜMÜN TEMEL İLKELERİ
Yukarıda tanımını vermeye çalıştığımız eşgüdüm kavramının temel ilkeleri şunlardır:
-Öncelik: Planlamanın hemen başında, örgütün politika ve ilkelerinin kararlaştırılması esnasında eşgüdüm sağlanmalıdır. Bu sayede ileride ortaya çıkabilecek sorunlar en aza indirgenmiş olur.
-Birliktelik: Örgütün her faaliyetinde ilgili kimselerle görüşülüp tartışılarak bu kişiler arasında eşgüdüm sağlanmalıdır. Bu görüşmelerin mümkün olduğunca yüz yüze yapılması önemlidir. Çünkü bu sayede, örgüt çalışanları birbirlerinin görüşlerini ve bakış açılarını daha rahat anlayabilirler.
-Bütünlük: Örgütle ilgili bir konuda veya karşılaşılan bir sorunda örgütteki belli bir kesimin değil, örgütteki bütün kişilerin uyumlu biçimde etkinlikte rol almaları sağlanmalıdır.
-Süreklilik: Eşgüdüm, örgütün karşılaştığı bir sorun esnasında sorunun çözümlenmesini sağlar. Ancak eşgüdüm sürekli olmalıdır ve karşılaşılan her sorun ya durumda tekrar sağlanlanmalıdır.
EŞGÜDÜMÜN TÜRLERİ
Yukarıda tanımını ve ilkelerini verdiğimiz Eşgüdüm kavramının türleri ise şunlardır:
-Dikey Eşgüdüm: Ast üst ilişkisine dayalı eşgüdüme dikey eşgüdüm denir. Yöneticinin sahip olduğu disiplin kurma ve sıkı bir denetim uygulama yetkisi, eşgüdümün sağlanmasını kolaylaştırır.
-Yatay Eşgüdüm: Eşit yetki ve sorumluluklara sahip, yani aynı düzeydeki birimler arasındaki eşgüdüme yatay eşgüdüm denir. Yatay eşgüdüm, bir kuruluşun aynı düzeydeki birimleri arasında sağlanabileceği gibi birbirinden farklı örgütlerin aynı niteliklere sahip birimleri arasında da sağlanabilir.
-Dış Eşgüdüm: Bu eşgüdüm türü, büyük ve karmaşık örgüt yapılarında görülür. Küçük örgütlerin farklı bölümleri arasında eşgüdüm kolaydır. Fakat büyük örgütlerde eşgüdüm sağlamak daha karmaşık ve zor bir süreçtir. Bu nedenle büyük örgüt yapılarında, eşgüdümü sağlamak amacıyla emir komuta zinciri yerine özel birimler kurulur ve bu birimler aracılığıyla eşgüdüm sağlanır.