Latince bir ifade olan “cogito ergo sum“, “Düşünüyorum, o halde varım” olarak Türkçeye çevrilmiştir.
Descartes tarafından ortaya atılan bu önerme, ünlü filozofun en bilinen ve ünlü önermesidir. Peki Descartes “cogito ergo sum” diyerek neyi anlatmaya çalışmıştır?
Descartes bu önermesini, kendisinden şüphe edilmesi mümkün olmayan kesin bilgiye ulaşmaya çalışırken ortaya atmıştır. Descartes, kendisinden şüphe edilmesi mümkün olmayan bu kesin bilgiye ulaşmaya çalışırken şüpheyi, şüphenin kendisini ortadan kaldırmayı amaçlayan bir yöntem, bir araç olarak kullanmıştır.
Şöyle ki, Descartes’e göre her şeyden şüphe etmek mümkündür. Ancak şüphe eden insanın, şüphe ettiği anda, şüphe ettiğinden şüphe duyması mümkün değildir. Şüphe etmek ise bir tür düşünme biçimi olduğundan Descartes’e göre düşünmek, bireysel varoluşun kanıtıdır.
İnsanlığın özünün düşünce ve akıl olduğunu savunan Descartes’e göre, insan varoluşun herhangi bir ögesinden emin olamadığı halde düşüncelere ve akla sahip olduğundan her daim emin olabilir. Çünkü düşüncelerin var olabilmesi için düşünce işini yapacak bir kaynak olmalıdır. O halde birisi düşünüyorsa, var olmalıdır. Diğer bir ifadeyle “düşünen bir ben olduğuna göre, ben mutlaka varım”.
Böylece Descartes, kendisinden şüphe edilmesi mümkün olmayan kesin bir ilk bilgiye ulaşır:
“Cogito ergo sum” yani “Düşünüyorum, o halde varım.”