Bağımlılık Okulu (Bağımlılık Teorisi) Nedir?

Bağımlılık Okulu, 1960’larda Latin Amerika’nın azgelişmişlik durumunu Latin Amerika perspektifinden bakarak analiz etmeye çalışan anlayıştır. Bağımlılık Okulu, geleneksel-modern toplum ikiliği yerine merkez-çevre ya da metropol-uydu ikiliğini kullanmıştır.

 

Bu anlayışa göre, Kapitalist üretim biçimi, güçlü merkez ülkeler ve onlara bağımlı oldukları için azgelişmiş olan çevre ülkeler yaratmıştır.

 

Bağımlılık Okulu’nun en önde gelen teorisyeni Andre Gunder Frank’dır. Andre Gunder Frank’a göre Latin Amerika ülkeleri 16. yüzyıldan itibaren azgelişmiş çevre ülke konumundadırlar. Çünkü o tarihten itibaren kapitalist merkez ülke konumunda olan Amerika Birleşik Devletleri’nin uydusu olmuşlardır.

 

Merkez ve çevre arasındaki bağımlı ilişki, kapitalist üretim biçimi devam ettiği sürece devam edecek ve çevre ülkelerin gelişmesi mümkün olmayacaktır. Çünkü merkez, çevrenin ürettiği artı değere farklı yöntemlerle el koyduğu sürece daha da güçlü hâle gelecek ve bu durumun sonucunda azgelişmişlik durumu sürekli olarak var olmaya devam edecektir.

 

Andre Gunder Frank, bu durumu “azgelişmişliğin gelişmesi olarak adlandırmıştır.

 

Bağımlılık Okulu özetle, çevre ülkelerde gelişmenin mümkün olmadığını iddia etmiştir. Ancak 1970’lerden itibaren bazı çevre ülkelerin sanayileşmeye başlaması, bu anlayışın sorgulanmasına neden olmuştur.