Alturizm (Özgecilik) Nedir?

Altruizm kelimesi, Türkçeye özgecilik olarak çevrilen ve “başkası için” anlamına gelen Latince kökenli bir kavramdır. Özgecilik ya da Alturizm, birisine yarar sağlamak ya da onu zarardan ve kötülükten korumak dışında herhangi bir beklenti içinde bulunmadan yapılan yardım davranışıdır.

 

Özgeci davranışta, birey elinden geleni isteyerek yapar ve insanlara iyilik yapmış olmanın verdiği doyum dışında başka bir ödül ya da karşılık beklemez. Dolayısıyla bir davranışın özgeci olup olmadığının ölçütü, yardım edenin niyetidir.

 

Şöyle ki, yardımda bulunanın kafasında, şimdi ya da gelecekte sağlayabileceğini düşündüğü bir yarar varsa; yapılan bu iyilik özgeci bir davranış olamaz. Özgeci davranış boğulmakta olan ya da yanan bir evde mahsur kalanları kurtarmak için yaşamını tehlikeye atma düzeyinde olabileceği gibi kucağında bebekle zorlanan bir bayanın elindeki poşetleri arabasına kadar götürmek, yaşlı birisinin koluna girip caddenin karşısına geçirmek veyahut da birisine yol tarif etmek gibi sıradan olabilir.

 

Karşılıksız olmak koşuluyla yapılan her yardım ve iyilik hangi düzeyde olursa olsun özgecidir.

 

Sadece insanlar değil gruplar halinde yaşayan diğer türlerde özgeci davranışlarda bulunmaktadır.

 

Örneğin kuşlar, köpekler, yunuslar ve şempanzelerden; karınca, bal ve eşek arılarına kadar birçok canlı ebeveyn bakımı, karşılıklı savunma, yardıma koşma, birlikte avlanma ve yiyecek toplama gibi konularda özgeci davranışlar sergilemektedir.

 

Doğal yaşamı gösteren belgesel yapımlarda özgeci davranışın pek çok ilginç örneğine rastlanabilir:

 

Görüş ve Önerileriniz İçin