Yunanca “tek” manasına gelen “mono” ve “tanrı” manasına gelen “theoi” kelimelerinin birleşiminden oluşan Monoteizm kavramı, Türkçeye “tektanrıcılık” olarak çevrilmiştir.
Tektanrıcılık yani monoteizm, en basit tanımıyla yaşadığımız dünyanın ve tüm evrenin tek bir ilahi güç tarafından yaratılmış olduğuna ve yönetildiğine olan inançtır.
Monoteizm’e göre tüm insanlık, “Tanrı” olarak tanımlanan bu mutlak ve ilahi güce iman etmeli, onun koyduğu kurallar çerçevesinde hayatını sürdürmelidir.
Bu bağlamda Moneteizmin Tanrı anlayışı, dünyayı sadece yaratmakla yetinen “Deizm“ in Tanrı anlayışından oldukça farklı özelliklere sahiptir.
Yine Monoteizm, bir tanrı fikrini reddeden “Ateizm” den ve tanrının bilgisine erişilemeyeceğini düşünen “Agnostisizm“ den de ayrılır.
Monoteist inanç biçimlerinde Tanrı, evreni sadece yaratmakla yetinmez. Yarattıklarıyla olan ilişkisini, ilahi kudreti aracılığıyla sürdürmeye devam eder.
Bu bağlamda monoteist inanç biçimlerinde Tanrı, en başta insanların hayatları boyunca uymak zorunda oldukları ahlaki çerçevenin dayanağını ve kaynağını oluşturur.
Hatta birçok monoteist inanç biçiminde Tanrı, insanları emir ve yasaklarına uymaları neticesinde cezalandırabilir ya da ödüllendirebilir.
Her şeye gücünün yetmesi, her şeyi bilmesi bu anlamda kadir ve mutlak olması, yeri geldiğinde cezalandırıcı ve yeri geldiğinde merhametli olması, monoteizmdeki Tanrı kavramının diğer önemli özellikleridir.
Yukarıda özetlediğimiz haliye Tanrının dünyadan ayrı ve tek olduğuna iman etme biçiminde tanımlayabileceğimiz monoteist inanç sistemi, özellikle İbrahimi dinler tarafından kabul edilmiştir.
Nitekim Müslümanlık, Hristiyanlık ve Musevilik dünyanın en büyük ve en belirgin tektanrıcı dinleri olarak ön plana çıkmaktadır.
Örneğin İslamiyetin ilk şartı olan Kelime-i Şehadet (Allah’tan başka ilâh yoktur. Muhammed onun son elçisidir), monoteist inanç biçiminin en net ve belirgin örnekleri arasındadır.
Hristiyanlık ise sahip olduğu Teslis inancı (Baba, Oğul, Kutsal Ruh) nedeniyle, Monoteist bir inanç biçimi olup olmadığı konusunda kafalarda soru işareti bırakabilir.
Ancak Hristiylanlıkta bu üçlü, tek bir tanrının birbirini tamamlayan ve birbirinden ayrılmayan farklı yansımaları olarak görüldüğünden, Hristiyanlık da monoteizm çizgisi içerisinde değerlendirilmektedir.