Hristiyanlık Mezhepleri ve Aralarındaki Farklar

KATOLİKLİK

Katolik kelimesi evrensel anlamına gelmektedir. Kendisinin havari Petrus tarafından kurulduğunu ifade eden bu Kilise’nin merkezi yani Papalık makamı, Vatikan’dır.

Katoliklikte Papalık’tan başlayıp rahip yardımcısı anlamına gelen diyakoza kadar inen bir ruhbanlık sınıfı vardır ve bu ruhban sınıfının üyesi olan hiç kimse evlenemez. Malı, mülkü olamaz. Ruhban sınıfına mensup olmayanlar yani laikler ise evlenebilir ancak boşanamazlar.

Ritüel ve ayinler Latince yapıldığı Katoliklik mezhebinin üyelerine, günümüzde Güney ve Orta Amerika’da, Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz gibi Avrupa ülkelerinde yaygın olarak rastlanmaktadır.

ORTODOKSLUK

Kelime anlamı doğru inanç olan Ortodoksluk mezhebinin havari Andreas tarafından kurulduğuna inanılır. Ortodoks Kilisesi’nin en önemli tarihsel merkezi İstanbul’dur. Katolik ve Ortodoks kilisesi 1054 yılında iki kilisenin karşılıklı olarak birbirlerini aforoz etmeleriyle(kafir) tamamen ayrılmışlardır.

Ortodokslukta ruhban sınıfının en üst kademesindeki kişiye, Patrik denilir. Katolikliğin aksine, Deacon ve rahip sınıfında olanlar evlenebilir. Ancak daha üst kademelerdeki kişiler evlenemez. Ritüel ve ayinlerin Grekçe yapıldığı Ortodoksluk mezhebinde İsa ve diğer önemli Hristiyan azizlerinin heykel ve resimleri (ikonlar), çok önemli bir yere sahiptir ve büyük saygı görür.

Ortodoksluk mezhebine mensup insanlar, günümüzde Macaristan, Romanya, Çekoslovakya, Yunanistan ve Rusya’da çoğunluktadır.

PROTESTANLIK

Bu mezhebe, Katolik Kilisesi’nin yaptığı uygulamaları protesto etmesi nedeniyle Protestan denilmektedir. Protestanlık düşüncesine göre Papalık ve ruhban sınıfı, dinî yetkilerinin dışına çıkarak siyasallaşmış ve dünyevi amaçlar peşinden koşmaya başlamıştır. Protestanlık Papa’nın yanılmazlığını, ruhban sınıfının halkın inançlarını istismar etmesini, cennetten arsa satılmasını (endüljans) doğru bulmayan Martin Luther’in (ö. 1546) öncülüğünde ortaya çıkmıştır. Protestanlığın en temel inancı kişinin, sadece Kutsal Kitap, sadece İman ve sadece Lütuf aracılığıyla kurtulabileceğinin söylendiği “üç Sola” öğretisidir.

Bu söylemle, Protestanlık mezhebinde kişi, kurtulmak için ruhban sınıfına ihtiyaç duymaz. Herkes Kutsal Kitabı anlayabilir, kendi diliyle ayin yapabilir ve Tanrının lütfu ile kurtulabilir. Bu mezhep, günümüzde Almanya, İngiltere ve Amerika’da yoğun bir nüfusa sahiptir.