Bu yazıda sizlere Atatürk hakkında kitaplar konusunda kesinlikle okumanız gereken beş kitap önereceğiz.
Elbette Atatürk gibi bir lider adına yazılmış yüzlerce eser mevcut. Ancak bazı kitaplar var ki, onları okumadan “Atatürk hakkında bilgi sahibi olmak ve onun yaptıklarını anlayabilmek” mümkün değil. İşte bu listede yer verdiğimiz beş kitap, bu oldukça önemli ve Atatürk üzerine kesinlikle okumanız gereken kitaplardan, beş tanesi.
İÇİNDEKİLER
Falih Rıfkı Atay – ÇANKAYA
Atatürk hakkında muhakkak okumanız gereken beş kitap listesinde ilk yer vereceğimiz eser, ünlü gazeteci-yazar Falih Rıfkı Atay’ın “Çankaya” adlı eseri.
Falih Rıfkı Atay ve Çankaya, Mustafa Kemal Atatürk hakkında bilgi alınabilecek kaynaklar düşünüldüğünde, ilk akla gelen eserlerin başında gelir.
Bu kitabı özel kılan yanlardan ilki, yazar Falih Rıfkı’nın Osmanlı’nın çöküşüne ve Cumhuriyetin doğuşuna, Atatürk’ün en yakınındaki isimlerden biri olarak tanıklık etmiş olması.
Falih Rıfkı Atay, Mustafa Kemal tarafından İzmir’in kurtarılmasının hemen ardından İzmir’e davet edilmiş ve yaşamının sonuna dek Atatürk’le birlikte çalışmıştır.
Bu özelliğiyle kitap, ilk elden yazılmış bir başucu eseri. Çünkü Çankaya, Falih Rıfkı’nın Mustafa Kemal’in yakınında bizzat gözlemledikleri, duydukları ve kendisinden dinledikleriyle örülü. Dolayısıyla adeta bir tarihi belge niteliğine sahip.
Kitabın bu özel niteliğinin yanı sıra Falih Rıfkı’nın akıcı ve güzel üslubu da işin içine girince; Çankaya adlı eser, Atatürk hakkında kesinlikle okumanız gereken bir kitap olarak ön plana çıkıyor.
Şevket Süreyya Aydemir – Tek Adam
Atatürk hakkında muhakkak okumanız gereken bir başka eser ise Şevket Süreyya Aydemir tarafından kaleme alınmış olan “Tek Adam”.
Oldukça akıcı bir dile sahip olan bu kitap, Atatürk’ün hayatına ve düşüncelerine ilgi duyan herkesin mutlaka okuması gereken son derece önemli bir eser.
Kitabın yazarı Şevket Süreyya Aydemir tıpkı Falih Rıfkı gibi, hem Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde yaşamış oldukça önemli bir kişilik. Dahası Şevket Süreyya’nın Mustafa Kemal ve özellikle de onun yakın çevresiyle ilişki içinde bulunmuş olması, kitabı daha da önemli bir hale getirmekte.
Şevket Süreyya’nın kitapta yer alan birçok tarihi kişilikle bizzat tanışmış olması, ortaya oldukça ayrıntılı ve ilk elden bilgilerle dolu kapsamlı bir eser çıkarıyor. Kitapta yer alan bu ince ayrıntılar sayesinde; okuyucu, anı yaşıyormuşçasına canlı ve etkili bir kitap okuma deneyimi sağlıyor.
Tek Adam’ın bir başka önemli özelliği, kitabın sadece Mustafa Kemal’i değil, Mustafa Kemal’in içinde bulunduğu dönemi ve o dönemin tarihsel koşullarını da oldukça iyi bir şekilde okuyucuya yansıtabilmesi.
Bu oldukça önemli. Zira o dönemin koşullarını bilmeden, Mustafa Kemal’i ve onun verdiği kararları anlayabilmek, onun 1923-38 yılları arasında yaptığı devrimlerin büyüklüğünü kavrayabilmek oldukça zor.
Ayrıca kitabın tarihsel koşullara bu derece ayrıntılı yer vermiş olması, Mustafa Kemal’in yaşadığı dönemin çok ötesinde biz vizyona sahip olduğunu da bizlere göstermesi açısından oldukça önemli.
Özetle, 1881’de Selanik’te doğan Mustafa isimli bir çocuğun nasıl Mustafa Kemal ATATÜRK olduğunu, bu büyük liderin Türk tarihine adını nasıl altın harflerle kazıdığını merak ediyorsanız, bu kitabı kesinlikle ve mutlaka okumalısınız.
Atatürk’e ve Cumhuriyet tarihine ilgi duyan herkesin okuması gereken bu kitapta Atatürk’e ve onun dönemine ilişkin bilmediğiniz çok şey öğreneceksiniz.
Afet İnan – Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler
Atatürk hakkında kesinkes okumanız gereken bir diğer kitap, “Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler”.
Kitabın, Atatürk’ün manevi kızı Afet İnan tarafından kaleme alınmış olması oldukça önemli. Zira Atatürk’ün son 13 yılında, her zaman onun yanında ve yöresinde olan Afet İnan, onun yanında bulunduğu sürece yaptığı gözlemler sonucu aldığı notları ve bizzat Atatürk’ten duyduklarını bu kitapta okuyucuya sunmakta.
Oldukça sade bir dille kaleme alınmış olan bu kitap, basit bir hatıra kitabı olmanın çok ötesinde. Atatürk’ün kişisel dünyasından çok düşünceleri ve eylemleri üzerine odaklanan bu eserde, Atatürk’ün özellikle tarih, dil ve kültür alanında yaptıkları ve düşündükleri ayrıntılı bir şekilde okuyucuya aktarılmakta.
Özetle, Atatürk’ü ve onun fikir dünyasını daha yakından tanımak isteyenler, onu, en yakınındaki isimlerden biri olan Afet İnan’ın kaleminden ve tarihsel bir belge niteliği taşıyan bu eserinden mutlaka okumalı.
Andrew Mango – Atatürk: Modern Türkiye’nin Kurucusu
İstanbul doğumlu İngiliz yazar Andrew Mango tarafından kaleme alınan “Atatürk: Modern Türkiye’nin Kurucusu” adlı kitap, Atatürk hakkında kesinlikle okumanız gereken bir başka önemli eser.
Mustafa Kemal Atatürk, öylesine önemli bir lider ki, kuşkusuz, sadece Türk tarihinde değil, dünya tarihinde de çok önemli bir yeri var. Bu nedenle sadece Türklerin değil, diğer milletlerin de onun hakkında bir şeyler öğrenmek istemesi oldukça doğal. Mango’nun eseri, bu açıdan oldukça önemli.
Ancak kitap, sadece yabancı okuyucuya değil, Türk okuyucuya da Atatürk hakkında oldukça değerli kazanımlar sağlamakta. Kitabın sağladığı en önemli kazanım, Atatürk’ü bir yabancının gözünden okuyabilmek. Böylece Türk okuyucu, bu eser sayesinde Atatürk’e ve onun yaptıklarına daha geniş bir çerçeveden bakabilmekte.
Ayrıca bakış açımızı geliştirmek dışında kitabı okuyarak, Atatürk hakkında pek çok yeni bilgi de edinebiliriz. Kitapta, Atatürk’ün devrimci kişiliğinden, özel hayatına ve yakın arkadaşlarıyla olan ilişkilerine dek pek çok yönü, geniş bir kaynakçaya dayanılarak akıcı ve sürükleyici bir üslupla anlatılmakta.
Dahası kitap, Mustafa Kemal’in hayatı çerçevesinde kısa bir Osmanlı ve Türkiye tarihi kitabı olarak da okunabilir. İttihat Terakki, Birinci Dünya Savaşı, Cumhuriyetin Kuruluşu gibi önemli tarihsel gelişmeler ve olaylar hakkında kitapta pek çok bilgiye ulaşmak mümkün.
Sonuç olarak bu kitap, bir takım yanlış yorumlara yer vermiş olsa da; Atatürk hakkındaki bilgimizi ve bakış açımızı geliştirmek açısından oldukça önemli bir kitap.
Lord Kinross – Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu
Listemizde yer alan son eser, yine bir İngiliz tarafından kaleme alınan “Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu” isimli kitap. Lord Kinross tarafından kaleme alınan bu kitap, yurtdışında kendisinden en fazla söz ettiren Atatürk biyografisi.
Üç bölümden oluşan ve Türkçe baskısı 600 sayfayı bulan bu kitap, geniş kaynakçasından da anlaşılacağı üzere oldukça kapsamlı ve derin bir çalışmanın ürünü. Ancak anlatımın oldukça sade ve akıcı olması, kitabın oldukça hızlı ve keyifli bir biçimde ilerlemesine imkan vermekte.
Atatürk hakkında pek çok önemli ve değerli bilgiye ulaşmanın mümkün olduğu bu kitap, Mango’nun kitabından bahsederken de belirttiğimiz üzere, Atatürk’ü bir yabancının gözünden okuyabilmek ve Atatürk’le ilgili bakış açımızı geliştirebilmek açsından oldukça önemli.
Kitap yer yer gölge düşse de genel olarak bakıldığında, objektif tutumunu korumaya çalışmakta. Özetleyecek olursak, Kinross’un “Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu” isimli eseri, önerdiğimiz ve kesinlikle okumanız gerektiğini düşündüğümüz bir başka önemli Atatürk kitabı.